Zilverglans
Een bekende zilveren zin luidt: "Spreken is zilver, zwijgen is goud". De vraag is of dit ook geldt voor het stellen van diagnoses. Door de meeste richtlijnen en specialisten wordt de nadruk gelegd op vroege diagnostiek:
dus eerder spreken is goud en zwijgen is zilver. Zo wordt ook het steeds vroeger stellen van de ziekte van Alzheimer gepropageerd, zelfs als voordat er sprake is van dementie. Met de verfijnde onderzoekstechnieken van scans , laboratoriumonderzoek en neuropsychologisch
testen kan dat. De vraag is echter of iedereen daar baat bij heeft.
Recent had ik daar een discussie over met enkele huisartsen. Wat is het geval? Ter gelegenheid van wereldalzheimerdag werden we gevraagd een tekst te schrijven
over het voorkomen van dementie. Samen met enkele medewerkers hadden we nauwkeurig alle Nederlandse onderzoeksgegevens opnieuw doorgespit. We ontdekten dat er volgens medisch specialisten zo’n 100.000 mensen meer zijn met een dementie dan volgens de
huisartsen. Dat is raar. We benoemden het met de term ‘onderdiagnostiek’ in ons artikel. Een huisarts die dat las zette daar een rode streep door. Volgens hem weten de huisartsen best wel wanneer iemand uit hun praktijk een dementie heeft, maar
vinden ze het lang niet altijd passend om de diagnose formeel te stellen. Het draagt soms meer bij aan het welzijn door de diagnose (nog) niet te weten. Herkent u dat? Zou u het ook nog niet meteen willen weten? Of juist wel?
Ik moest denken aan die
meneer van 67 die tegen me zei dat hij al jaren last had van zijn geheugen, net als zijn vader en drie broers, maar tot nu toe nooit diagnostiek had gewild. "Nu red ik me nog goed met mijn vrouw. Alles wat erbij komt is misschien te veel. Dus waarom zou ik
naar het ziekenhuis gaan". Dat was heel andere taal dan de 59 jarige mevrouw die niet meer sliep vanwege geheugenklachten. En die niet meer vooruit kon op haar werk. Ze had veel last van spanning en angst en wilde zo snel mogelijk volledig weten wat er aan
de hand was. Voor de een was speken, voor de ander zwijgen goud geweest. Het lijkt me waarschijnlijk dat huisartsen die hun patiënten goed kennen hierop inspelen en proberen de diagnose dementie niet te vroeg, niet te laat, maar tijdig te stellen. Zolang
er geen behandeling is, en die is nog lang niet in aantocht, mis je bij uitstel van diagnostiek geen onmisbare behandeling. Wanneer mensen echter grip verliezen en zij zelf of hun naasten hier last van hebben, kan een diagnose weer zorgen voor grip op het
leven. Er is niets vervelender dan dat gevoel geen grip te hebben op wat je doet en gedaan hebt. Dus bij grip verlies is een goede snelle diagnose vaak goud waard.
De huisarts en specialist hebben vaak wrijving over het wel of niet op tijd stellen van
een dementiediagnose. Dat geeft niets, als ze maar in de gaten houden wanneer de patiënt het nodig heeft. Wrijving kan glans geven, als je de moed maar niet opgeeft bij oud tafelzilver.