Verrukkelijk voorbeeldig veerkrachtige vrouw
Ze was 96. Een super grappige, oud-verpleegkundige, bij ons opgenomen vanwege een bloedvergiftiging en plotselinge verwardheid. Maar met nog zoveel veerkracht
dat ze na start van antibiotica snel weer de oude was. Kraakhelder en met veel liefde en plezier deed ze mee in mijn hoorcollege voor tweedejaars geneeskunde studenten. Ze vertelde over haar veerkracht, die ze bewaard had door niet te roken, weinig te drinken
en altijd op de fiets naar haar werk te gaan. "Eén pakje sigaretten heb ik gekocht toen ik 15 was, maar die vond ik zo smerig dat ik na twee trekken voor altijd gestopt ben. Mijn opa heb ik vanwege de crisis de tabak maar gegeven voor in zijn pijp.
Hij was toch niet meer te redden van zijn verslaving."
Ze straalde zoveel levenslust uit, dat de studenten aan haar lippen lagen. Toch was ze lichamelijk kwetsbaar geworden. Haar lichaamsgewicht en spierkracht waren afgenomen, ze liep niet meer zo goed
en de pompkracht van haar hart was verminderd. Voor de jonge dokters in de zaal maakte ze klip en klaar duidelijk hoe geestelijke veerkracht lichamelijke kwetsbaarheid kan compenseren. Hoe ze samen het herstelvermogen na een ziekte of intensieve behandeling
bepalen.
Ervaren dokters zijn helaas nog veel te veel gericht op risicofactoren. Daarom bepalen we in het ziekenhuis wel de lichamelijke kwetsbaarheid van ouderen, maar niet hun veerkracht, terwijl uit onderzoek is gebleken dat je daarmee het ziektebeloop
niet goed kunt voorspellen. Dank je de koekoek! Dat is toch een waarheid als een koe. Zwartkijkers hebben de waarheid niet in pacht. Wanneer je niet ook de herstelkracht van een oudere patiënt meeweegt, kun je geen realistische voorspellingen doen. Bovendien
geeft een gesprekje over veerkracht veel beter weer waar mensen hun levenslust en welzijn vandaan halen. Daarmee kun je veel beter behandeldoelen vaststellen. Maar vaak hebben we geen tijd voor zo’n gesprek. En bij oudere migranten blijft het al helemaal
achterwege vanwege taal en cultuurproblemen. We focussen op hun kwetsbaarheid, die dan al snel een zichzelf vervullende profetie wordt…..
Maar het kán anders. Begin het nieuwe jaar zelf met uw arts over uw veerkracht!
Geef aan waar u voor wilt gaan, wat u in beweging houdt. Die beweging is meteen de beste remedie tegen lichamelijke kwetsbaarheid. De oud-verpleegkundige demonstreerde het en ze genoot er zelf nog het meeste van. "Jongelui, kies het goede en neem de kans te
baat om nog zaliger oud te worden dan ik." Zo sloot ze het college af. Het was meteen haar laatste advies, en het waren ook bijna haar laatste woorden. Het weekend erna begaf haar hart het, ondanks haar veerkracht. En ze wist het. De avond tevoren zei ze:
"Ik ga dood", hoewel we medisch niets in die richting konden vaststellen. De dominee kwam en ze zei "Het is goed geweest" tegen haar familie. Met recht! Goed is ze zeker geweest. Een verrukkelijk voorbeeld van het belang van menselijke veerkracht en medische
bescheidenheid.